Page 80 - My FlipBook

ЭРДЭМ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ БҮТЭЭЛИЙН ЭМХЭТГЭЛ “Эрдмийн чуулган-2023”

МОНГОЛЧУУДЫН НҮҮДЛИЙН СОЁЛ БА ОРЧИН ҮЕИЙН ХУВЦАС
ЗАГВАРЫН ЧИГ ХАНДЛАГА

1
2
2
Ранжилын БАДМААНЯМБУУ , Лхагвасүрэнгийн ОЮУНЧУЛУУН , Сурмаахоролын ЦЭРЭНДУЛАМ ,
2
3
Ганбаатарын БАТЧИМЭГ , Сүрэнжавын АРИУНАА
1 Монгол Улс, Улаанбаатар, ШУТИС, Үйлдвэрлэлийн технологийн сургууль,
2 Монгол Улс, Улаанбаатар, ШУТИС, Хөнгөн үйлдвэрийн судалгаа, хөгжлийн хүрээлэн,
3 Монгол Улс, Улаанбаатар, Ariunaa Suri брэнд
И-мэйл хаяг: badmaa@must.edu.mn
1

Хураангуй: Малын гаралтай түүхий эд ноолуурыг нүүдэлчин малчдын соёл, ахуйгаас улбаатай уламжлалт
сэтгэлгээний философид суурилж, орчин үеийн хэрэглэгчдийн хүсэл сонирхол, хэрэгцээ шаардлагад нийцсэн,
чанар, өнгө, дизайны өвөрмөц шийдэл бүхий “Монгол брэнд”-ийг хөгжүүлэх нь энэхүү судалгаа, туршилт,
үйлдвэрлэлийн ажлын зорилго юм. Дэлхийн тансаг зэрэглэлийн зах зээлд монгол бүтээгдэхүүний ялгарал нь
тогтвортой (Sustaineble) үйлдвэрлэл юм. Учир нь хэдэн зуун, мянган жилээр уламжлан ирсэн нүүдэлчин
монголчуудын мал амьтан байгалиа хайрладаг, ашиг шимээр нь амьжиргаагаа хангадаг, ховор онцлог үнэт түүхий
эдээр монголын онцлогтой, харьцангуй давуу талтай ноолуур, ноолууран эцсийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэн
экспортолж эдийн засгийн хөгжлийг дэмждэг ээлтэй тогтвортой хөгжлийн чиг хандлага нь бидэнд шинэ биш, аль
хэдийнээ тогтсон гайхалтай туршлага юм. Монголын нүүдэлчдийн уламжлалт соёл бол орчин үеийн дэлхий
нийтийн чиг хандлага юм. Судалгааны ажлын шинжлэх ухааны шинэлэг тал нь монгол эрдэмтэд, инженерүүд,
дизайнеруудын олон жилийн судалгаа, бүтээлч ажлын үр дүнд бий болж, патентлагдаж, дотоод гадаад танигдаж,
хүлээн зөвшөөрөгдсөн технологи, туршлагуудыг хувцас загвар зохион бүтээлт, брэнд хөгжүүлэлтийн дараагийн
шатны ажилтай холбож, уялдуулж, судалгаа хөгжлийн ажлын залгамж чанар, инновацад тулгуурласан брэнд
хөгжүүлж, дотоод гадаадын зах зээлд сурталчлан таниулсанд оршино. Практик ач холбогдол нь хувцас загварын
чиглэлээр дагнан ажилладаг монгол брэнд болон шинэ технологид суурилсан старт-ап брэнд хөгжүүлэгч
компаниудад ноолууран хувцасны зохион бүтээлт, туршилт үйлдвэрлэлийг гүйцэтгүүлж, олон улсын түвшинд
чанартай, монгол онцлогтой брэнд бүтээгдэхүүн хөгжүүлэх боломжтой болохыг нотлон харуулсанд оршино.
Түлхүүр үг: Ноолуур, хагас нарийн ээрмэл, нимгэн сүлжмэл, брэнд
I. УДИРТГАЛ Туршилт судалгаандаа нимгэн (next to skin)
сүлжмэлийн зориулалттайгаар 48/2 номерын хагас
Монголчуудын нүүдлийн өв соёл, ёс заншил, нарийн ээрмэл үйлдвэрлэхэд тохиромжтой сайн
гоо сайхны мэдрэмж нь оюуны болон эд өлгийн чанарын Монголын хаан ширхэг (MNF)-т
баялагтаа шингэн уламжлагдаж ирсэн түүхэн ангилалд багтсан түүхий эдийг сонгож, дараах 3
уламжлалд тулгуурлан орчин үеийн чиг хандлагад төрлийн натурал өнгийн ноолууран ширхэгтийг
нийцсэн, хүн мал байгальд ээлтэй материал, ашигласан.
технологиор нийгэмд эерэг үзэл санаа агуулсан,
хүн өмсөхөд тааламжтай бүтээгдэхүүний дизайны • 01 өнгийн ноолуур (цагаан)
концепцийг дэвшүүлэв. Дэлхийн тансаг
зэрэглэлийн зах зээлд монгол бүтээгдэхүүний • 02 өнгийн ноолуур (цайвар)
ялгарал нь тогтвортой (Sustaineble) үйлдвэрлэл • 04 өнгийн ноолуур (бараан)
юм. Учир нь хэдэн зуун, мянган жилээр уламжлан
ирсэн нүүдэлчин монголчуудын мал амьтан Б. Туршилт, судалгааны хүрээнд гүйцэтгэх
байгалиа хайрладаг, ашиг шимээр нь ажлууд, объектууд
амьжиргаагаа хангадаг, ховор онцлог үнэт түүхий
эдээр монголын онцлогтой, харьцангуй давуу • Зорилтот зах зээлийн судалгаа – Үнэ
талтай ноолуур, ноолууран эцсийн бүтээгдэхүүн цэнийн мэдрэмжтэй хэрэглэгчдэд
үйлдвэрлэн экспортолж эдийн засгийн хөгжлийг зориулсан, бүтээгдэхүүний түүхийг илүү
дэмждэг ээлтэй тогтвортой хөгжлийн чиг хандлага тодотгосон, монгол онцлогтой тогтвортой
нь бидэнд шинэ биш, аль хэдийнээ тогтсон үйлдвэрлэлийн олон улсын шаардлагыг
гайхалтай туршлага юм. Монголын нүүдэлчдийн хангасан брэнд хөгжүүлэх нь бидний давуу
уламжлалт соёл бол орчин үеийн дэлхий нийтийн тал гэдгийг онцлов.
чиг хандлага юм. • Түүхий эд бэлтгэх-Ноолууран түүхий
эдийг Тогтвортой ноос ноолуурын эвсэл
II. ТУРШИЛТ СУДАЛГААНЫ МАТЕРИАЛ, АРГА ЗҮЙ (SFA) болон Тогтвортой ноолуурын холбоо
А. Түүхий эд (AVSF-SCU)-ны мөшгөх тогтолцоогоор
малчдын хоршоогоор бэлтгэлээ.

79