Page 137 - My FlipBook

“Эрдмийн чуулган-2023” ЭРДЭМ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ БҮТЭЭЛИЙН ЭМХЭТГЭЛ

ХЭЛЦЭМЖ хурдасаж, газрын тос задардаг байна. Бидний хийсэн
судалгаа шинжилгээний үр дүн өмнө нь хийж байсан
Бидний хотын хөрсний дээжээс ялган авсан олон эрдэмтэн судлаачийн үр дүнтэй дүйцэж байгаа
Rhodococcus бактерийн цэвэр өсгөврийн морфологи нь Rhodococcus-ийн төрлийн бактери монгол
шинж чанар нь Уфа хотын техникийн их сургуулийн хөрсөнд агуулагдаж байгааг харуулж байна.
судалгааны ажлын үр дүнтэй, бактерийн колоний
шинж чанар болон эсийн хэлбэр зүйгээрээ дүйцэж 2. Ялган авсан өсгөврүүдийг төрөл бүрийн нүүрс
байна. Иймээс бид хөрсний дээжээс родококки устөрөгч агуулж буй тэжээлт орчин дээр ургуулахад
төрлийн бактерийг ялган авсан байна гэж үзлээ. нефть болон бензинтэй орчинд ургалтын эрчим маш
Физиологи-биохимийн шинж чанарын хувьд сайн байгаа нь тухайн өсгөврүүдийн онцлогоос
каталаза ферментийн идэвх өндөр, хүчилтөрөгчтэй гадна ялган авсан дээжтэй холбоотой гэж үзлээ.
орчинд амьдардаг, уураг задлах чадвартай, хүчил
тэсвэрлэх чадваргүй гэсэн үр дүнтэй харьцуулахад 3. Дөрвөн бактерийн өсгөврийн 16S рРНХ генийн
дүйж байна. ОХУ-ын Эрхүүгийн их сургуулийн ДНХ-ийн нуклеотидын дэс дараалал дээр үндэслэн
явуулсан судалгааны үр дүнд [6] Ангарскийн нефть тус бактерийн удмын хамаарлыг илрүүлэхэд
боловсруулах үйлдвэрийн хаягдал уснаас ялган Arthrobacter Gandavensis-ийг кодолсон болох нь
авсан нүүрс устөрөгч задлах чадвартай бактерийн тогтоогдсон. Уг бактери нь Actinobacteria хүрээний
омгууд нь нефть агуулсан тэжээлт орчин дээр R.erythropolis-тай физиологи-биохимийн шинж
ургалтын эрчим маш сайн, харин бензин, ксилол, чанараар ижил, хөрсөнд ихээхэн тархсан, өвчин
дизель түлш, бензол зэрэг нүүрс устөрөгч агуулсан үүсгэх чадваргүй тул уг бактери болон Rhodococcus-
нэгдэлтэй орчинд дээр ургалтын эрчим дунд зэрэг ийн төрлийн бактерийн удмын хамаарлыг харахад
байсан нь бидний ялган авсан өсгөврүүдтэй Actinobacteria-ийн хүрээний Arthrobacter
ойролцоо байгаа боловч бидний судалж буй Gandavensis-тай удмын хувьд ойрхон байна гэж
бактерийн өсгөврүүд нь бензин агуулсан тэжээлт үзлээ.
орчинд дээр ургалтын эрчим өндөр байгаа нь АШИГЛАСАН МАТЕРИАЛ, НОМ ЗҮЙ
тэднийг ялган авсан хөрсний онцлогтой холбоотой
гэж үзлээ. Actinobacteria-ийн хүрээний Rhodococcus- [1] Мөнхзул О. Rhodococcus –ийн төрлийн бактерийг ялган дүйх
ийн төрлийн бактери нь тосны үлдэгдлийг задалж микробиологийн судалгаа. – ШУТИС-ийн Эрдэм
хөрсийг цэвэршүүлэх, байгалийн болон шинжилгээний бүтээлийн эмхэтгэл, №(27/254), УБ, 2019, х.
205-210
нийлэгжилтийн аргаар гарган авсан нүүрс устөрөгч [2] Хабибуллина Ф.М. Трансформация сообщества
агуулсан органик нэгдлүүдийг задлах чадвартай микромицетов в торфяно-глеевых почвах Крайнего Севера
бөгөөд тэдгээрийн энэхүү онцлог нь бактери олон при нефтяном загрязнении / Ф.М. Хабибуллина, И.З.
төрлийн катаболитик ген агуулж байгаатай Ибатуллина // Теоретическая и прикладная экология. – 2011.
холбоотой гэж үздэг [1, 7]. – № 3. – С. 76-86.
[3] Evdokimova G.A. Complexes of potentially pathogenic
ДҮГНЭЛТ microscopic fungi in anthropogenic polluted soils / G.A.
Evdokimova, M.V. Korneykova, E.V. Lebedeva //
1. Хотын хөрсний дээжээс ялган авсан бактерийн Environmental Science and Health. Part A. – 2013. – V. 48, № 7.
өсгөврүүд нь морфологи болон физиологи- – Р. 746-752.
биохимийн зарим шинж чанараараа грам эерэг кокки [4] Новоселова Е.И. Экологические аспекты трансформации
хэлбэртэй, спор үүсгэх чадваргүй, аэроб, каталаза ферментного пула почвы при нефтяном загрязнении и
рекультивации: Автореф. дис. … доктора биол. наук:
ферменттэй, желатин, казеин задлах чадвартай зэрэг 03.00.27, 03.00.16. – Воронеж, 2008. – 30 с
нь родококкус төрлийн бактерийн шинж чанартай [5] Определитель бактерий Берджи. – М., изд-во “Мир”, 1999
тохирч байгаа тул бид бактерийг цэврээр ялган авсан [6] Бусаргина К.С., Вятчина О.Ф. Характеристика
гэж үзлээ. Энэхүү судалж буй Rhodococcus төрлийн нефтеокисляющего штамма Pseudomonas aeruginosa 3CB. -
бактери нь биотехнологит өргөнөөр ашиглагдаж //Биотехнологи бидний амьдралд -2022, Оюутны ЭШ-ний
эхэлж байгаа ба энэ бүлгийн организмыг үйлдвэрлэл хурлын эмхэтгэл, УБ, 2022, хууд. 75-79
болон практикт ашиглах нь жил бүр нэмэгдсээр [7] D.Kim et al. Biotechnological potential of Rhodococcus
байна. Энэ организмын өвөрмөц нэг шинж чанар нь biodegradative pathways. - //J.Microbiol.Biotechnol. – 2018. –
цагаригт нүүрс устөрөгчүүдийг тэр дундаа газрын V.28(7). –P.1037-1057
тос (C 18H38)-ыг задлах чадвартай. Үүний зэрэгцээ
газрын тос болон бактери хоорондоо гадаргуугаараа
холбогдож, энэ үед газрын тос бактерийн эс рүү
хурдацтайгаар нэвтэрч нүүрс устөрөгчийн исэлдэлт

136