Page 63 - My FlipBook

“Эрдмийн чуулган-2023” ЭРДЭМ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ БҮТЭЭЛИЙН ЭМХЭТГЭЛ

ISSN 1560-8794 2021 ЭРДЭМ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ БҮТЭЭЛИЙН ЭМХЭТГЭЛ

40Х МАРКИЙН ГАНД ТОКАРИЙН БОЛОВСРУУЛАЛТ ХИЙХ ҮЕИЙН
ЗОРОЛТЫН ХҮЧНИЙ ОНОВЧЛОЛ

Сүхбаатарын САРУУЛБОЛД
Монгол улс, Улаанбаатар, ШУТИС-ийн Дархан-Уул аймаг дахь Технологийн сургууль
И-мэйл хаяг: saruulbold@stda.edu.mn

Хураангуй- Металлд токарийн боловсруулалт хийх зоролтын горимын чухал үзүүлэлтүүдийн нэг нь зоролтын хүч
юм. Энэ хүч нь зорох багажны элэгдэл, зоролтын бүс дэх температур, гадаргуугийн цэвэршилтэд хүчтэй нөлөө
үзүүлдэг. Судалгааны ажлаар зоролтын хүчний туршилтын үр дүнг Advant Edge программаар гарган авсан үр
дүнтэй харьцуулалт хийн зоролтын хүч, зоролтын горимын хоорондын хамаарлыг тогтоосон. Мinitab программыг
ашиглан зоролтын горимын оновчтой утгуудыг тодорхойлоход зоролтын хурд V=157 м/мин, өгөлт s=0.12
мм/эрг,гүн t=1 мм, зоролтын хүч Рz= 2.02 kN, Py=0.74kN Px=1.77kN гарсан.
Түлхүүр үг: симуляц, горим, өгөлт, гүн

I. УДИРТГАЛ II. ЗОРОЛТЫН ХҮЧ
AdvantEdge нь зоролтын горимын Токарийн боловсруулалтын үеийн зоролтын
үзүүлэлтүүдийг 2D, 3D хэмжээстэйгээр загварчлахад хүчийг тодорхойлох нь чухал ач холбогдолтой.
зориулагдсан программ хангамж юм [3]. Тус Зоролтын хүч, гүн, өгөлт, хурдны харьцааг оновчтой
программ нь зоргодос үүсэх, зорох багажны тодорхойлсоноор зорох багажны элэгдэл, зоролтын
тэсвэрийн үзүүлэлтүүд (температур, ачаалал) бүс дэх температур, гадаргуугийн цэвэршилт, зорох
зоролтод нөлөөлөх хүчин зүйлийг тооцож багажны эмтрэл, чичиргээ доргио багасдаг [1].
шинжилгээ хийх чадвартай. Бодит туршилт
хийлгүйгээр виртуаль орчинд оновчтой зоролтын
горимын үзүүлэлтүүдийг гарган авах боломжтой.
Программын давуу тал нь:
1. Зоролтын үндсэн хугацааг урьдчилан хугацааг
тодорхойлж бодит туршилтыг оновчтой хийх
2. Зорох багажны тэсвэрийг дээшлүүлэх,
эвдрэлийг багасгах

3. Багажны геометр үзүүлэлтүүд зоргодсонд
хэрхэн нөлөөлж буйг тодорхойлох 2-р зураг. Зоролтын байгуулагч хүчнүүдийн хоорондын
харьцаа
4. Зорох процессыг хурдасгах
Судлаачид зоролтын хүчийг хэмжих олон арга,
5. Зоролтын хүч, дулаан, хэв гажилтыг багажийг ашигласан байдаг. Үүнээс бид зоролтын
тодорхойлох боломжтой. хүчийг хэмжихэд харимхай хэв гажилтын аргыг
ашигласан. Зоролтын хүчний үйлчлэлээр харимхай
гажсан биетийн хэв гажилтыг мэдрэгчээр хэмжихэд
энэ арга үндэслэгдсэн [5]. Туршилтыг 16Б16П
загварын токарийн суурь машин дээр 40Х маркийн
цилиндр бэлдэц зорж, зоролтын хүчийг хэмжиж
зоролтын хүч, зоролтын горимын хоорондын
1-зураг. Программын ажиллах бүтэц хамаарлын графикийг байгуулсан.
Тус программ дээр дараах боловсруулалтуудыг
хийх боломжтой. Үүнд:
1. Токарийн боловсруулалт
2. Харуулдах
3. Хөрөөдөх 3-р зураг. Зоролты хүчийг хэмжих стенд
4. Фрезерийн
5. Өрмийн боловсруулалтууд орно.

62