Page 117 - My FlipBook

“Эрдмийн чуулган-2023” ЭРДЭМ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ БҮТЭЭЛИЙН ЭМХЭТГЭЛ

саналыг тусгах гэх мэт судалгааны аргачлалыг • Орчин үеийн хөгжиж буй хотжилтоос хэт
ашиглах гэх мэт. алслагдмал
• Монгол улсын төвлөрсөн том хот хоорондын
II. СУДАЛГААНЫ ҮНДСЭН ХЭСЭГ дэд бүтцийн хөгжил
Ховд аймгийн Ховд хот Монгол улсын түүхэнд • Дэд бүтцийн техник технологийн судалгаа
бичигдсэнээр Галданбошигт хааны үеийн цэргийн дутмаг
бэхлэлт, суурин байгуулагдаж байсан нь Ховд хотын • Мэргэжилтэн боловсон хүчнийг татах
үүсэх үндсэн суурь гэж үзэж болно. Ховд хот нь тогтолцоо
Буянт голын урд эрэг дээр дөрвөлжин хэлбэрийн • Мэргэжилтэн боловсон хүчний хомсдол
төлөвлөлтийн системийг хадгалж, Буянт голын хойд • Монгол улсын нийгмийн дэд бүтэц хэт хот
эрэг дээрх “Түгээмэл” хийдийн орчин зэрэг газар төвлөрсөн
архитектур төлөвлөлтийн зохиомжоор хөгжсөн • Орон нутгийн үйлдвэрлэл, үйлдвэрийн
түүхтэй байна. Ховд хот 25,279 хүн ам, 6858 – н технологийн паркийн хөгжил сул
өрхтэй архитектур төлөвлөлт энгийн жигд давхрын • Хүн амын ажилгүйдэл, амьдралын түвшний
барилгажилт бүхий орон зайн зохиомжтой байна ялгаа гэх мэт хүчин зүйлийн нөлөөллийн
[10]. асуудал өндөр түвшинд байна.
Хот суурины орон зайн зохиомжийн нөхцөл Бүс нутгийн төвүүдийн хөгжлийн өндөр түвшинд
эртний түүхэн байдлаас олон нийтээр ашиглаж, хүргэх гол хүчин зүйл хот суурины хоорондын
амьдрах, боловсрох, соёлжих, хөдөлмөрлөх, амарч уялдаа дэд бүтцийн асуудал юм. Архитектур орон
зугаалах гэх мэт хүний амьдралын бүхий л үйл зайн шийдэл орон нутгийн хүн амын шилжилт
ажиллагааны орчин бүрдэж хөгжсөн байдгаар хөдөлгөөний гол суур асуудалд нөлөөлөх онцлог
онцлогтой нийгмийн хөгжлийн том талбар юм [1;2]. гурван хүчин зүйл:
Өнөөгийн байдлаар хотжилтын архитектур
төлөвлөлт нийгмийн хамарсан ашиглалтын орон • хөгжиж буй хот хоорондын дэд бүтэц
зайн шийдлийн алдаатай хөгжлийн тогтолцоо • техник, технологийн шаардлагат хэрэгсэл
нутагших, хүн ам тухайн орчинд дасан зохицох • хүн амын төвлөрлийг татах тогтолцоо
хэлбэр байна. Мэргэжилтэн судлаач нарын
оролцоотой хөгжлийн гарц шийдлийн оновчтой гэх мэт гол хүчин зүйлүүд байна гэж үзэж байна.
гаргалгааг үндэслэн, 21-р зууны орчин үеийн Дээрх гурван хүчин зүйлийг дагалдах төлөвлөлтийн
шинэлэг амьдралын ашиглалтын орон зайн архитектур орон зайн шийдэл, барилгажилт,
шийдлийн бүрдүүлэлт хөдөө онон нутгийн суурин ашиглалтын элементийн шийдэл зэрэг мэргэжлийн
төвүүдийн төлөвлөлтөд нэн шаардлагатай бөгөөд судалгаан дээр үндэслэх шаардлагатай гэж үзэж
хүн амын амьдралын чухал хэсэг юм [3;4]. Олон байна.
нийтийн хот газрыг чиглэсэн шилжилт хөдөлгөөний
Хөгжиж буй хот хоорондын дэд бүтцийг
гол шалтгаан нь амьдралын тааламжтай бус орчин, тодорхойлоход Улаанбаатар, Эрдэнэт, Дархан,
зарчим алдагдсан архитектур төлөвлөлт байна гэж Сүхбаатар зэрэг хотын хооронд хурдны галт
үзэж байна. Бүс нутгийн хүн амын амьдралын таатай тэрэгний төмөр зам тавих шийдэл юм (1-р зураг).
орчин нөхцөл бүрдүүлэхэд нөлөөлж буй хүчин
зүйлүүд:

1-р зураг. Баруун бүсийн аймаг, орон нутгийн төвүүд том хотуудын уялдаа холбоо [Фото эх сурвалж: wikimedia.org]
Архитектур орон зайн шийдлийн оновчтой • бизнес болон үйлдвэрлэл,
төлөвлөлтийн чухал элемент суурин газрын гадна, • аялал жуулчлалын салбарууд
дотоод авто замын сүлжээ байдаг (Улаанбаатар • алслагдсан нөхцөл
хотоос 24 цаг явж Ховд хотод очдог). Бүс нутгийн • хотжих үйл ажиллагаа
тогтвортой хөгжүүлэх үзүүлэлт маш том сэдэв тул • хүн амыг орон нутагтаа татах
хөгжлийн олон хэрэгтэй тулгамдсан асуудлууд • мэргэжилтэн боловсон хүчний татах, оролцоо
дотроос, орчин үеийн хурдны галт тэрэгний • бусад үйл ажиллагаанууд гэх мэт ач
системийн асуудлыг нэн тэргүүнд хэрэгжүүлэхэд холбогдолтой байх, бүс нутгийн хөгжил
хөгжлийн олон асуудлын шийдэлд хүрэх эхлэл юм тогтвортой, хотын зэрэглэлд хурдацтай
гэж үзсэн. Хот хөдөө орон нутгийн хоорондын
уялдаа холбоог оновчтой болсноор: хөгжих боломжтой гэж тогтоосон.
• иргэдийн амьдрах орчны хөгжил,

116