Page 130 - My FlipBook
P. 130

ЭРДЭМ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ БҮТЭЭЛИЙН ЭМХЭТГЭЛ                                     “Эрдмийн чуулган-2023”



                                                              амьдарч байгаа малчид бол байгалийн нөөц баялаг,
                                                              уур   амьсгалын   (байгалиас   өгөгдсөн)   ижил
                                                              нөхцөлтэй,  тулгамдаж  буй  ижил  асуудалтай,  нэг
                                                              ижил өөрчлөлтийг даван туулж байгаа бүлэг хүмүүс
                                                              гэж ойлгож болно.
                                                                 3.   Судалгааны  үр  дүнд  их  өөрчлөлттэй  буюу
                                                              хамгаалах  шаардлагатай  газар  нутаг  Сүхбаатар
                                                              аймгийн нийт газар нутгийн 40.42%, аймгийн нийт
                   3-р зураг. Сүхбаатар аймгийн сумдын уур амьсгал,   бэлчээрийн  газрын  43.30%  -ийг,  Дорнод  аймгийн
                       ургамалжилтын нөхцөл, өөрчлөлт         нийт  газар  нутгийн  31.27%,  аймгийн  нийт
                                                              бэлчээрийн газрын 36.13% -ийг тус тус эзэлж байв.
                Уур  амьсгал,  ургамалжилтын  нөхцөл  байдал,    4.   Дасан  зохицох  арга  хэмжээ  хэрэгжүүлэх
             өөрчлөлтийн жинлэсэн үзүүлэлтээр графикийн зүүн   аймгуудын эдийн засгийн голлох салбар нь мал аж
             дээд  талд  ургамалжилт  их,  халалт,  ууршилт  бага,   ахуй байна. Иймд он цагийн өөрчлөлтийн хандлага,
             өөрчлөлт  бага  сумд  нь  Баяндун,  Баян-Уул,  баруун   төлөвийг  харгалзан  орон  зайн  төлөвлөлт  хийхдээ
             дээд  талд  Ургамалжилт  их,  халалт,  ууршилт  бага,   малчдыг  татан  оролцуулах  шаардлагатай.  Өөрөөр
             өөрчлөлт их сумд, зүүн доод талд Ургамалжилт бага,   хэлбэл  засаг,  төслийн  байгууллага,  малчдыг  энэ
             халалт,  ууршилт  их,  өөрчлөлт  бага  сумд,  баруун   тэнцүү  авч  үзэн  оролцоог  (эрх,  үүрэг,  хариуцлага)
             доод  талд  ургамалжилт  бага,  халалт,  ууршилт  их,   тодорхойлох нь өндөр ач холбогдолтой.
             өөрчлөлт их сумдыг тус тус  4-р зурагт үзүүлэв.
                                                                      АШИГЛАСАН МАТЕРИАЛ, НОМ ЗҮЙ

                                                              [1]  УУР   АМЬСГАЛЫН   ӨӨРЧЛӨЛТИЙН   ҮНДЭСНИЙ
                                                                  ХӨТӨЛБӨР. Улаанбаатар, Монгол Улсын Их Хурлын 2011
                                                                  оны 02 дугаар тогтоолын хавсралт.
                                                              [2]  Азийн  Хөгжлийн  Банк.  “Монгол  Улсын  бэлчээрийн
                                                                  тогтвортой байдал: Малчдын амьжиргаа ба уур амьсгалын
                                                                  өөрчлөлт” , баримт бичиг
                                                              [3]   R.  Oyun,  S.  Altanhuyag,  S.  Tuya  “Monitoring  of  surface
                                                                  temperature  daily  dynamics  using  NOAA-AVHRR  data”
                                                                  Proceedings  of  13rd  Asian  Conference  on  Remote  Sensing
                                                                  October 7-11, 1992, Ulaanbaatar, Mongolia
                                                              [4]  S.  Tuya,  K.  Kajiwara  and  Y.  Honda  “Estimation  of
                                                                  Evapotranspiration  in  Mongolian  Grassland  using  Remotely
                                                                  Sensed and Ground data” Proceedings of 24th Asian Conference
                                                                  on Remote Sensing November 3-7, 2003 Busan, Korea
                                                              [5]  S.  Tuya,  K.  Kajiwara  and  Y.  Honda  “Estimation  of
                                                                  Evapotranspiration in Mongolian Grassland using Landsat-ETM
                                                                  and NOAA-AVHRR” Proceedings of The Second International
                                                                  Workshop  on  Terrestrial  Change  in  Mongolia,  December  2-3,
                     4-р зураг. Дорнод аймгийн сумдын уур амьсгал,   2003  JAMSTEC  Yokohama  Institute  for  Earth  Science,
                       ургамалжилтын нөхцөл, өөрчлөлт             Yokohama, Japan, pp.19-22
                                ДҮГНЭЛТ                       [6]  S.Tuya, “Net radiation estimation under arid and semi-arid areas
                                                                  in Bayan-Undur  soum,  Uvurkhangai  aimag  of Mongolia,  with
                1.   Зорилтот  2  аймгийн  нийт  нутгийн  уур     Landsat TM data” Proceedings of the International Conference
             амьсгал,  байгалийн  нөхцөл  байдал,  2000-2021  оны   on climate change on arid and semi-arid regions April 20, 2013
                                                                  Ulaanbaatar, pp. 174-180
             өөрчлөлтийн  байдлын  нэгдсэн  үнэлгээг  хийж  бүх
             сумдыг  эрэмбэлж  хур  тунадас,  ургамалжилт  бага,   [7]  С.Туяа,  “Монгол  орны  хээрийн  бүсийн  гадаргуугийн
             халалт,  ууршилт  их,  эдгээрийн  сөрөг  өөрчлөлтийн   (Ургамал-Хөрс)  ууршилтыг  хиймэл  дагуулын  мэдээгээр
             цараа ихтэй сумдын татмын ойг сэргээх, хөв цөөрөм,   үнэлэх нь”, PhD нэг сэдэвт бүтээл, Улаанбаатар, 2016он
             тэжээлийн  агуулах  байгуулах,  хадлан,  отрын   [8]  Genesis T. Yengoh , David Dent ,  Lennart Olsson , Anna E.
             бэлчээр, булгийн эх хамгаалах газруудын байршлыг     Tengberg  ,  Compton  J.  Tucker  III,  “Use  of  the  Normalized
             тодорхойлж  шалгуур  үзүүлэлтүүдээр  тохиромжтой     Difference  Vegetation  Index  (NDVI)  to  Assess  Land
             байдлыг нь үнэлэв.                                   Degradation  at  Multiple  Scales”  Book.,  SpringerBriefs  in
                                                                  Environmental Science, 2016.
                2.   Өргөн уудам нутагт орших бэлчээрийн мал
             аж  ахуйн  төлөвлөлтийн  орон  зайн  нэгжээр  БАХ   [9]  Compton J. Tucker,Jorge E. Pinzon,Molly E. Brown ,Daniel A.
             (бэлчээр  ашиглагчдын  хэсэг)-ийг  авбал  ахуй       Slayback,Edwin  W.  Pak,Robert  Mahoney,”An  extended
                                                                  AVHRR  8‐km  NDVI  dataset  compatible  with  MODIS  and
             амьдралын  бодит  орчин,  нөхцөл,  хэрэгцээнд        SPOT vegetation NDVI data”, International Journal of Remote
             нийцсэн дасан зохицох арга хэмжээг доороос-дээш      Sensing, Volume 26, 2005 - Issue 20, p. 4485-4498
             төлөвлөх аргаар хийх боломжтой болно. Нэг БАХ-т






                                                           129
   125   126   127   128   129   130   131   132   133   134   135