Page 16 - My FlipBook

ЭРДЭМ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ БҮТЭЭЛИЙН ЭМХЭТГЭЛ “Эрдмийн чуулган-2023”

DJI MATRICE 300 МАРКИЙН НИСГЭГЧГҮЙ НИСЭХ ТӨХӨӨРӨМЖ
АШИГЛАН УУРХАЙН ТАЛБАЙД ХИЙГДСЭН АГААРЫН
ЗУРАГЛАЛЫН ХЭМЖИЛТ БА БОЛОВСРУУЛАЛТЫН ҮР ДҮН

Сүхбаатарын ЖАРГАЛМАА , Пүрэвийн ЛУВСАНДАГВА , Дашийн ОЮУНЦЭЦЭГ 3
1
2
1, 2, 3 Монгол улс, Улаанбаатар, ШУТИС, Геологи Уул Уурхайн Сургууль, Геодезийн салбар
1
2
3
И-мэйл хаяг: sjargalmaa@must.edu.mn, luvsandagva@must.edu.mn, daoyunaa@must.edu.mn

Хураангуй: Орчин үеийн хэмжилт зураглалын багаж, тоног төхөөрөмж, техник технологиийн хөгжил дэвшилтэй
уялдан агаарын зураглал үйлдэн том маштабын байр зүйн зураг хийх, газрын нэгдмэл сангийн зураг
боловсруулах, 3 хэмжээст загвараар дүрслэн үзүүлэв. Гурван хэмжээст гадаргуугийн зурагт үндэслэн инженерийн
төрөл бүрийн тооцоо судалгаа, дүн шинжилгээг хийх боломжтой юм. Энэхүү судалгааны ажлаар хот тосгон бусад
суурины үйлдвэр, уурхайн дэвсгэр газарт судалгаа хийж, Орто болон DEM зургуудыг гарган авч газрын
мэдээллийн сан үүсгэж, Таван толгойн нүүрсний уурхайн тусгай зөвшөөрлийн талбайн хэсгийг 3 хэмжээст
загвараар үзүүлэн технологийн схем боловсруулсан. Манай орны хувьд сүүлийн жилүүдэд нисгэгчгүй нисэх
төхөөрөмж ашиглан агаарын зураглалыг үйлдэх болсон. Энэхүү технологи нь фотограмметрийн шинжлэх ухааны
үндсэн дээр хэмжилт зураглал, боловсруулалтын ажлыг гүйцэтгэх бөгөөд ажлын бүтээмжийг илүү нэмэгдүүлсэн.
Түлхүүр үг: Агаарын зураг, газар зүйн мэдээллийн систем, ортофото, уурхайн дэвсгэр газ
I. УДИРТГАЛ - DEM /Digital elevation model/ - Газрын гадаргын
өндрийн загвар
Сүүлийн үед нисгэгчгүй нисэх төхөөрөмж
ашиглан агаарын зураглалаар том масштабын байр GNSS /Global navigation sattellinte system/-
зүйн зураг зохиох ажил эрчимжиж байна. Дэлхийн навигацийн хиймэл дагуулын систем
Нисгэгчгүй нисэх төхөөрөмжийн тусламжтайгаар
газрын гадаргыг 3 хэмжээст огторгуйд дүрслэх, олон II. СУДАЛГААНЫ ОБЪЕКТ
цаг хугацааны спектр, орон зайн дүн шинжилгээ Таван толгойн чулуу нvvрсний орд нь Өмнөговь
хийх, мониторингийн судалгаа явуулах зэрэг олон аймгийн Цогтцэций сумын нутагт, сумын төвөөс
давуу талуудыг бий болгосон. баруун урагш 18км-т оршдог. Улаанбаатар хотоос
Нэр томьёоны тодорхойлолт 540км зайнд буюу газар зvйн уртрагийн 105 02 51
хойд өргөрөгийн 43 03 51- солбилцолд далайн
Агаарын зураглал: Байр зүйн болон дэвсгэр зураг төвшнөөс дээш 1500-1830 метрийн өндөрлөгт Их
зохиох ба шинэчлэх, газрын гадаргуугийн талаарх шанхайн массивийн төв Улааннуурын хөндийд
орон зайн бусад өгөгдөл цуглуулах зорилгоор байрладаг (1-р зураг) [15]. Ордын байрлаж байгаа
агаарын зураглалын нэг эсвэл өөр төрлийн эсвэл район нь дов толгодорхог гадаргуутай говь хээрийн
нэгэн зэрэг хоёр ба түүнээс олон зураглалын бvсэд хамаарах бөгөөд гадаргуугийн vнэмлэхvй
системээр агаарын хөлгөөс гадаргууг зураглах үйл өндєржилт нь 1515-1560 м, өндөржилтийн зөрvv 5-
ажиллагаа. 20 метрт хэлбэлздэг. Ордын байрлаж байгаа газар нь
эрс тэс уур амьсгалтай, жилд дунджаар 154 мм хур
Ортофото: Агаарын зургаас газрын гадаргуугийн тунадас унадагийн ихэнх нь зуны улиралд ордог
тоон загварыг ашиглаж үүсгэсэн ортофото дүрс бөгөөд бүрэн ууршдаг. Салхи ихэвчлэн баруун
зургуудыг зүйж, нийлүүлсэн байр зүйн тоон дэвсгэр болон баруун хойноос салхилна. Намар болон
дүрс зураг. өвлийн улиралд бараг салхигүй.
Агаарын зураглалын объект: Агаарын
зураглалыг нэг техникийн төслийн хүрээд төлөвлөж,
гүйцэтгэхэд техникийн тодорхойлолтод хил хязгаар
бүхий талбайг хамарсан нутаг дэвсгэр, суурин, хил
хязгаар бүхий нутаг дэвсгэрийн багц болон трасс,
хил, эргийн шугамын дагуу сунасан объект.
Товчилсон үг:

- GCP/Ground control point/ - Газрын холболтын
цэг
- GEP /Ground elevation point/ - Газрын өндрийн 1-р зураг. Эрдэнэс таван толгойн уурхайн байршлын тойм
цэг зураг

15