Page 192 - My FlipBook

ЭРДЭМ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ БҮТЭЭЛИЙН ЭМХЭТГЭЛ “Эрдмийн чуулган-2023”

эхлээд, шинэ үг, үг хэллэг, өгүүлбэрийн бүтэц илэрхийлдэг бөгөөд уншигч тэдгээр чадварыг
зэргийг харж, орчуулж ойлгох шаардлагатай. ашиглахад харьцангуй хэвшсэн байдаг. Стратеги
Цаашлаад өмнө дурдсанаар төрөл бүрийн эхийг гэдэг нь ихэвчлэн уншигчийн ухамсартай
ойлгоход уншигчийн өмнөх мэдлэг чухал үүрэгтэй хяналтын дор байдаг чадваруудын цогц гэж
гэж үздэг. Учир нь сайн уншигчид уншиж буй тодорхойлогддог (х.15).
эхийн талаар өмнөх мэдлэгээ ашиглан бичвэрийн
гол санааг ойлгож, улмаар нарийвчилсан III. СУДАЛГААНЫ ХЭСЭГ
мэдээллүүдийг ойлгосон эсэхээ бататган нягталж Судалгаанд ШУТИС-ийн ГХС-ийн бэлтгэл
хардаг. Өмнөх мэдлэг туршлагаа идэвхтэй хөтөлбөрийн нийт 85 оюутан хамрагдсан.
ашиглаж хэвших нь хэлзүйн бэрхшээлийг даван Судалгаанд оролцсон оролцогчоос нас, хүйс, хэл
туулахад чухал ач холбогдолтой. Үүнээс үзэхэд сурсан туршлагын талаарх мэдээллийг
уншиж ойлгоход суралцагсдын өмнөх суурь цуглуулсан. Оролцогчийн насны дундаж 17-18 нас
мэдлэг, туршлагыг идэвхтэй ашиглан, үг зүй, байв. Оюутны англи хэл суралцсан туршлагын
өгүүлбэр зүйг бүтцийг харж, орчуулах аргатай хувьд англи хэлийг дунджаар 5.8 жил сурсан нь
хослуулах хэрэгтэй гэдэг нь харагдаж байна. ахлах сургуулиас их дээд сургууль хүртэл англи
Тухайлбал: эх бичвэр дэх үг хэллэг, өгүүлбэр хэлийг зайлшгүй шаардлагатай хичээл болгон
бүрийг уншиж ойлгосон ч эхийн гол санаа, үздэг нь харагдаж байна.
цаашлаад нарийвчилсан мэдээллийг огт ойлгохгүй
байна гэх оюутнуудтай олонтой байдаг. Энэ нь Бид энэ судалгааны ажилд дараах
уншигчид унших аргаа зөв сонгохгүй байгаатай хэрэглэгдэхүүнийг хэрэглэсэн. Үүнд:
холбоотой. Тэгвэл энэ тохиолдолд өмнөх мэдлэг
чухал үүрэгтэй бөгөөд уншихын өмнө урьдаас 1) Оролцогчдыг уншиж ойлгох түвшин
таамаглал дэвшүүлж эхийн гол зорилго нь Кембрижийн англи хэлний урьдчилсан шалгалтын
суралцагсдад бичвэрт гарах мэдээллийг урьдаас (PET) унших материалаар тодорхойдсон. PET нь
таамаглаж, өмнөх мэдлэгээ ашиглан уншиж англи хэлний дунд шатны унших шалгалт бөгөөд
ойлгоход бэлэн болоход оршино. Эхийн ерөнхий унших бичвэрүүд нь Европын хэлний нийтлэг
гарчиг, дэд гарчиг, холбогдох зураг, хавсралт, тогтолцооны (CEFR) В1 түвшинд бэлтгэгддэг.
график, хүснэгт зэрэг нь унших зүйлийн Нийт 20 асуулт бүхий 3 хэсгээс бүрдэнэ.
агуулгатай нягт уялдаа холбоотой байдаг. Иймээс Оролцогчдын уншиж ойлгох амжилтыг
энэ бүхэн дээр үндэслээд урьдчилан таамаглал тодорхойлоход CEFR удирдамжийг ашигласан.
дэвшүүлж болно. Үндсэн судалгаанд уг тестийг хэрэглэхээс өмнө
уншиж ойлгох тестийн (PET) найдвартай байдлын
Өмнө дурдсанчлан уншиж ойлгох чадварыг оноог шалгах туршилтын судалгаа хийсэн.
ерөнхийд нь “хэл, үг унших, үгийн мэдлэг, Туршилтын судалгаанд ГХС-ийн “Гадаад хэлний
чөлөөтэй ярих зэрэг цогц үйл явцыг уялдуулан орчуулга хөтөлбөр”-ийн 2-р курсийн оюутнууд
утга санааг бий болгох үйл явц” (Парис нар 1991, хамрагдсан. Тестийн найдвартай байдлыг Кудер,
х.620) тодорхойлсон байна. Үүний нэгэн адил, Ричардсон Формула 20, Кронбахын альфа дээр
Гөүтли (2000) ойлгох нь маш интерактив гэдгийг тооцоолсон. Туршилтын судалгааны үр дүнд
тэмдэглэсэн; Уншигчид эхийг уншихад янз тестийн чанар 0.71, найдвартай байдлын
бүрийн ур чадвар, үйл явцыг ашигладаг. Эдгээр шинжилгээгээр Cronbach's alpha оноо ɑ = 0.70
үйл явц нь нарийн төвөгтэй бөгөөд олон болохыг харуулж байна.
бүрэлдэхүүн хэсгээс бүрддэг. Кинич & Равсон
нарын нөхцөл байдлын загвар (2005) нь уншигч 2) Оюутнууд англи хэл дээрх академик бичвэр,
текстийн утгыг бүтээх гэж оролдохдоо олон эрдэм шинжилгээний өгүүллийг унших явцад
төрлийн санаануудын утгын сүлжээг бий болгодог унших арга барил хэрхэн ашиглах талаар мэдээлэл
гэж үздэг. Өөрөөр хэлбэл нөхцөл байдлын загвар цуглуулахад (Мохтари & Шейрой, 2002) асуумж
нь үйл явдал, үйлдэл, ерөнхийдөө танин мэдэхүйн хэрэглэсэн. Энэхүү судалгаа нь Мохтари (2000)-
дүрслэл юм. Уншигч үгийн кодыг тайлж, утгыг ийн анхлан боловсруулсан унших стратегийн
бүрдүүлдэг үг хэллэгүүдийг нэгтгэхийн тулд танин мэдэхүйн мэдлэгийн тогтолцоо (MARSI)
хэлний болон харааны чадварыг ашигладаг. дээр үндэслэсэн бөгөөд төрөлх хэл нь англи хэлээр
ярьдаг хүмүүс унших стратегийг хэрхэн ашиглаж
Унших арга барил байгааг хэмжих зорилготой анх боловсруулагдсан.
Амжилттай суралцахын тулд дараах хүчин Унших арга барилын судалгаа (SORS) нь хоёрдогч
зүйлсийг харгалзан үзэх шаардлагатай: уншигч, хэлээр гадаад хэл сурч байгаа хүмүүс, ялангуяа
текст, арга барил, зорилго. Арга барил нь ихэвчлэн коллеж, их сургуулийн оюутнуудад унших
ур чадвар эсвэл үйл явцтай андуурдаг. Судлаач стратегийн хэрэглээг үнэлэх, оюутнуудын унших
Шэмик (1988, х.5)-ийн хэлснээр ур чадвар гэдэг нь аргын талаарх илүү сайн мэдлэгийг үнэлэхэд багш
зан үйлээр илэрхийлэгдэх чадвар, бол сурах арга нарт туслах үр дүнтэй хэрэгсэл юм (Mokhtari &
барил нь суралцах үйл явцыг гүйцэлдүүлэх Sheorey, 2002). Унших арга барилын асуумж нь 3
ухамсартай үйл ажиллагааны дарааллыг ангиллаар хэрэглээний түвшинд оюутны унших
аргыг үнэлнэ. Үүнд: Глобал стратеги, асуудал
илэрхийлдэг. Грэйб & Столер (2002) ур чадвар нь шийдвэрлэх стратеги, дэмжин туслах стратеги
хэл шинжлэлийн боловсруулалтын чадварыг болно. Глобал арга барилын төрөлд оюутан

191