Page 196 - My FlipBook
P. 196
ЭРДЭМ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ БҮТЭЭЛИЙН ЭМХЭТГЭЛ “Эрдмийн чуулган-2023”
ҮНДЭСНИЙ БИЧГИЙН СУРГАЛТЫН БОЛОВСРОЛ СУДЛАЛЫН
АСУУДАЛ
1
Батмөнхийн ДЭЛГЭРМАА , Бямбасүрэнгийн СОНИНЦЭЦЭГ 2
Монгол Улс, Улаанбаатар, ШУТИС, Гадаад хэлний сургууль, Ази судлалын салбар
И-мэйл хаяг: dima_1228@must.edu.mn , sonio2010@must.edu.mn 2
1
Хураангуй: Энэхүү өгүүлэлд “Монгол хэлний тухай хууль”-ийн 7.2, 24.2 заалт, “Монгол бичгийн үндэсний бичгийн
хөтөлбөр III” дахь “албан хэргийг хос бичгээр хөтлөн явуулах болон байгууллага, хамт олны үндэсний бичгийн
мэдлэгийг дээшлүүлэх сургалт зохион байгуулах тухай” заалт, түүнийг хэрэгжүүлэх бэлтгэл, хэрэгжүүлэхээр хийж
буй төрийн байгууллага дахь зарим ажлын туршлагын талаар өгүүлсэн. Мөн хууль, урт хугацааны хөтөлбөрийг
хэрэгжүүлэх ШУТИС-ийн Үндэсний бичгийн цогц төлөвлөгөө, багш, албан хаагчдад үндэсний бичгийн анхан, дунд
шатны түргэвчилсэн сургалт зохион байгуулсан явц, сургалтад хамрагдагсдын кирилл, үндэсний бичгээр хослон
хөтлөх явдалд хандах хандлага, тэдний үндэсний бичгийн мэдлэг чадварын талаарх тандалт болон сэтгэл
ханамжийн судалгааны үр дүнг өгүүллээ. Улмаар цаашид уг хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхэд чухал үүрэгтэй
байгууллага хамт олонд үндэсний бичгийн сургалт зохион байгуулах арга зүй, хугацаа, бусад зүйлтэй холбоотой
санал дүгнэлт гаргав.
Түлхүүр үг: үндэсний бичгийн мэдлэг чадвар, үндэсний бичгийн цогц төлөвлөгөө, тандалт судалгаа, сэтгэл
ханамжийн судалгаа
I. МОНГОЛ ХЭЛНИЙ ТУХАЙ ХУУЛЬ”, 2.2.1. Монгол бичгийн хэрэглээний орчинг
“МОНГОЛ БИЧГИЙН ХӨТӨЛБӨР III”-ЫН бүрэн бүрдүүлэх;
БЭЛТГЭЛ, ХЭРЭГЖИЛТИЙН БАЙДАЛ
2.2.2. Монгол бичигт сургах ажлыг шинэ
Монгол Улсын хууль, урт хугацааны хөтөлбөрт шатанд гаргаж, үр дүнд хүргэх;
үндэсний бичгийн хэрэглээ, орчны талаар
тусгасан байдал 2.2.3. Албан хэргийг кирилл болон монгол
бичгээр хөтлөн явуулах, цаашид монгол бичигт
“Монгол хэлний тухай хууль”-ийн 5-р зүйлд бүрэн шилжих эрх зүй, технологийн орчин
хуулийн үндсэн зарчмыг “Монгол хэл нь монгол бүрдүүлж, бэлтгэл хангах;
үндэстний оюуны соёлын үнэт өв, үндэсний соёл,
иргэншлийн язгуур үндэс, улс орны нэгдмэл 3.1.2. Албан хэргийг кирилл, монгол бичгээр
байдал, үндэсний аюулгүй байдал, тусгаар хөтлөх стандартыг боловсруулж батлуулах;
тогтнолын баталгаа мөн. Монгол хэл, бичиг үсгийг
эзэмших, хэрэглэх, хамгаалах, хөгжүүлэх бодлого 3.2.15. Байгууллага, хамт олноороо монгол
боловсруулах, түүний хэрэгжилтийг хангах нь бичигтэн болох аян, хөдөлгөөн өрнүүлэх;
төрийн үүрэг мөн” [1] гэж хуулийн үндсэн
зарчмыг заажээ. Энд дурдсан монгол хэл, бичиг 3.3.5 Төрийн байгууллагууд байгууллагын
үсэг гэсэн нэр томьёог уг хуульд монгол хэл, стратеги болон гүйцэтгэлийн төлөвлөгөө, албан
кирилл болон үндэсний бичиг гэсэн утгаар хаагчдын сургалтын хөтөлбөрт ажилтны монгол
ойлгоно [5] гэж заасан. бичгийн мэдлэг чадварыг дээшлүүлэх сургалтыг
жил бүр төлөвлөх, тусгайлсан хөтөлбөр
2015 оны 2 дугаар сарын 12-ны өдөр баталсан хэрэгжүүлж тайлагнах [6] зэрэг болно.
“Монгол хэлний тухай хууль”-ийн 7.2, 24.2-т
зааснаар 2025 оноос төрийн болон нутгийн өөрөө A. Төрийн албан хаагчийн үндэсний бичгийн
удирдах байгууллага албан хэргээ кирилл болон мэдлэг, хэрэгцээ шаардлагын судалгааны үр
үндэсний хос бичгээр хөтлөн явуулахаар болсон. дүн
Хуулийн хэрэгжилтийн бэлтгэл болгож, Монгол Дээрх хууль, хөтөлбөртэй холбогдуулан,
Улсын Засгийн газрын 2020 оны 3 дугаар сарын төрийн албан хаагчийн үндэсний бичгийн
18-ны 96 дугаар тогтоолоор “Монгол бичгийн мэдлэгийг тодорхойлох зорилгоор 2021 онд
үндэсний хөтөлбөр III”-ыг батлан, төрийн өмчит Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн дэргэдэх Хэлний
байгууллагууд үндэсний бичгийн хэрэглээний бодлогын үндэсний зөвлөлийн захиалгаар
орчинг бүрдүүлэх, ажилтны үндэсний бичгийн Үндэсний статистикийн хорооноос судалгаа
мэдлэг, чадварыг дээшлүүлэхээр ажиллаж байна. авсан. Судалгаанд төрийн 149 мянган албан
“Монгол бичгийн үндэсний хөтөлбөр III”-т хаагчийг хамруулж, үндэсний бичгийн мэдлэгийн
тусгасан үндэсний бичгийн сургалт, албан хэрэг түвшин, сургалтад хамрагдах хэрэгцээ байгаа эсэх,
хөтлөлт, албан байгууллага, хамт олны үйл сургалтыг ямар хэлбэрээр авч болох талаарх
ажиллагаатай холбоотой зарим заалтыг дурдвал:
195
