Page 200 - My FlipBook

ЭРДЭМ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ БҮТЭЭЛИЙН ЭМХЭТГЭЛ “Эрдмийн чуулган-2023”

бичиг тул сурахад халшрах зүйлгүй. Иймээс
насанд хүрэгчдэд тусгайлан боловсруулсан
хөтөлбөрийн дагуу түргэвчилсэн байдлаар заах
бүрэн боломжтой.
ШУТИС-ийн багш, ажилтанд зориулсан
үндэсний бичгийн анхан шатны сургалтад 29, дунд
шатны сургалтад 15 хүн хамрагдсан.
Сургалтаар үндэсний бичиг сурах орчин,
нөхцөл бүрдүүлэн, хэрэглээний орчин дахь
хэрэгцээ, шаардлагад нийцсэн мэдлэг, чадвар
олгох болон кириллээс үндэсний бичигт
хөрвүүлэх, компьютерт үсгийн гарын байрлал
таниулах зорилго, үндэсний бичгийн цагаан
14-р зураг. Үндэсний бичгийн хэрэглээ толгой таниулах, үг, өгүүлбэр, богино эх унших,
ҮНДЭСНИЙ БИЧИГ СУРСАН ХУГАЦАА бичих, компьютерт Word программ дээр үндэсний
1-Р ХҮСНЭГТ. бичгээр бичих чадвартай болгох зорилго тавин
ажилласан.
Та үндэсний бичгийг хэдий хугацаанд заалгасан Хичээлийг батлагдсан хөтөлбөрийн дагуу
(сурсан) бэ?
Заалгаж байгаагүй. 1 анхан, дунд шат тус бүрт 9 сэдвээр ГХС-ийн Ази
судлалын салбарын монгол хэлний 9 багш заасан.
Анхан шатны 7-14 хоногийн сургалтад
хамрагдсан 7 Хичээлд “Монгол бичиг” (Ш.Чоймаа, 2020),
1-3 сарын сургалтад хамрагдсан. 2 “Монгол бичиг сурах иж хэрэглэгдэхүүн”
(Ш.Чоймаа, 2020) сурах бичиг, унших бичих эх
Хагас жил заалгасан. 3 зохиолоор Монголын сонгодог уран зохиолын
1 жил заалгасан. 4 дээж бүтээлүүд, мөн “Цахим Монгол” монгол
2 жил заалгасан. 3 бичгийн хүний нэрийн цахим толь “Монгол
3 жил заалгасан. 1 хэлний их тайлбар толь” (2018), “Кимо” монгол
4 жил заалгасан. 2 бичгийн хөрвүүлэгч программ зэргийг
5 жил заалгасан. 1 хэрэглэгдэхүүнээр ашигласан.
Үндэсний бичгийн анхан, дунд шатны
1991 оноос 1-3-р ангидаа сурсан. 1 сургалтын хөтөлбөрийг Ш.Чоймаа багшийн
Сайн санахгүй байна. 25 жилийн өмнө сурч 1 “Монгол бичиг” (2020) сурах бичгийн агуулгыг
байсан. барин, албан хэрэглээ болон суралцагчдын
Нийт 26 хэрэгцээ, сонирхолд нийцүүлэн боловсруулав.
Цахим хэрэглээнд үндэсний бичгээр Word
программ дээр Bolorsoft гарын драйвер ашиглан
бичих, дадлага хийв.
МУИС-ийн Монгол судлалын хүрээлэнгээс
эрхлэн гаргасан “Монгол хэл судлал-13” (2022)
номд “Монгол бичгийн хэлийг дагнан судалсан
эрдэмтдийн нэг Норжин бөгөөд тэр бээр монгол
бичгийн хэлний зөв бичих дүрмийн судалгааг
тоймтой хурааж, үсэг зүй, дэвсгэр, нөхцөл дээр
суурилсан 40 гаруй дүрэм уламжилсан” [2] гэсэн
байдаг бөгөөд хөтөлбөрт эдгээр зөв бичих
дүрмийг бүрэн багтаасан.

15-р зураг. Үндэсний бичгийн мэдлэг, чадварын өөрийн
үнэлгээ
Үндэсний бичгийн анхан, дунд шатны
түргэвчилсэн сургалт зохион байгуулсан явц

“Монгол бичиг нь дундад үеийн монгол хэлний
бичгийн хэлэнд суурилан боловсорсон”[3] бичиг
үсэг юм. Иймд орчин цагийн монгол хэлнээс үгийн
язгуур, үндэс, дагавар, нөхцөлийн хэл зүйн хэлбэр
өөр тул сурахад тийм хялбар биш боловч
монголчуудын сэтгэлгээ, авиа дуудлагыг тусгасан

199