Page 220 - My FlipBook
P. 220
ЭРДЭМ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ БҮТЭЭЛИЙН ЭМХЭТГЭЛ “Эрдмийн чуулган-2023”
4-р шат: 1.1 үүссэн дүрсийг 1.2 дүрстэй нэгтгэн, Хоёр дахь хэсэг A=2g нь хэв шинж буюу
1-р бүлгийн дүрс үүсгэв. 2.1 үүссэн дүрсийг 2.2-той гадаргыг ерөнхий суурь дүр үүсгэх аргачлал:
нэгтгэж, 2-р бүлгийн дүрсийг үүсгэлээ. 6-р шат: 5-р шатанд үүсгэсэн монгол морины
дүрсийг “Adobe Photoshop” дижитал программын
5-р шат: 1, 2-р бүлгийн дүрсийг нэгтгэн, image+adjustments+exposure сонгоод gamma
давхардсан монгол морины дүрийг үүсгэсэн. Үүссэн correction 0.01, exposure 2.15, offset -0.15 болгоход
дүрсүүд давхардахад арзайж сарзайсан дүртэй зургийн хөнгөн тон-ыг арилгав.
боллоо. (1-р зураг)
7-р шат: Давхардсан бараан дүрс үлдэж, монгол
морины дундаж төрхийг тодорхойлсон.
8-р шат: Монгол морины дүрсийн дундаж
төрхийг layer style+color overlay сонгон цул өнгөтэй
болгож төрхийг тодруулна. (2-р зураг)
1-р зураг. А=1g нь зургийн суурь буюу сегментчлэх 2-р зураг. A=2g хэсэг нь хэв шинж буюу гадаргыг
аргачлалаар монгол морины дүрсийн дундаж төрхийг ерөнхий суурь дүр үүсгэн монгол морины дүрсийн
ерөнхийлөн тодорхойлох нь дундаж төрхийг ерөнхийлөн тодорхойлох нь
III. МОНГОЛ МОРИЙГ ЗУРЖ ДҮРСЛЭХ 12)Харгам овоо, 13)Сүүлний уг, 14)Өгзөг зэрэг
АРГАЧЛАЛ цэгийг тэмдэглэнэ.
Ерөнхий суурь морины дүрсийн сэрвээг дээд
түвшний зураасан дээр тулгаад, доод түвшинд 10-р шат: Морины араг ясыг ерөнхийгөөс
морины туурайн ирмэгт тулгахад, дунд түвшний нарийндах зарчмаар зурсан. Морины араг яс нь
зураас морины өвчүү дээр таарсан нь “Монгол 210 орчим яснаас бүрддэг. Сээр нуруу нь 51
морь”-ны харьцаа хэмжээсний онцлог бололтой. нугаламтай. Үнээс хүзүүний 7 яс, сээрний 18 яс,
харцаганы 6 яс, ахар ууцны 5 яс, сүүлний
Гурав дахь A=3g хэсэгт ерөнхий суурь дүрс нугалмын 18 ястай. Морины толгойн ясанд духны
дээр цэгийг тодорхойлон, араг яс, булчин, яс, хамрын яс, дээд эрүү, доод эрүү, 36 шүдтэй
гадаад галбирыг зурж дүрслэн аргачлалд: бөгөөд үүнээс 12 нь зүсэгч, 24 нь хумхаа шүд юм.
Ерөнхий суурь дүрс дээр 14 цэгийг тодорхойлон, Морины хос яснууд нь дал, бугалга, богтос, өвдөг,
араг яс, булчин, гадаад галбирыг дүрслэн зурсан ташаан толгой, сүүж, өгзөг, дунд чөмөг, тойг,
юм. шаант, борви, хос 18 хавиргатай юм. Дөрвөн хос
яс нь шилбэ, хуруу, сагаг байдаг. Өвчүү, өвчүүний
Монгол морины дүрсийг үүсгэхийн тулд 18-р
зууны үеийн Голландын анатомич Петрус аймхай, хавирганы мөгөөрс зэрэг яснаас бүрддэг.
Камперын “Метаморфоз”-аар мал амьтдын их 11-р шат: Морины булчин зурахдаа ясыг маш
биеийн төрхийг квадрат дотор багтаан 9 тэнцүү зөв тодорхойлж зурах хэрэгтэй байдаг. Араг яс нь
хэсэгт хуваах аргачлал, Фибоначчийн цуврал 89 булчингуудыг дэмжих, дотоод эрхтнүүдийг
тоо, “Алтан харьцаа”-ны математикийн хамгаалах, хөдөлгөөнийг хангах үүрэгтэй бөгөөд
тогтмолыг ашиглах нь үнэнийг тодорхойлох тэдгээр нь янз бүрийн хурдыг зохицуулж чаддаг.
боломж бүрдсэн юм. Бид “Монгол морь”-ны Сонирхолтой баримт бол морины араг яс нь
хэмжээсийг цаашид 3D хэлбэрт бүтээх боломжтой эгэмгүй байдаг. Харин урд талын хэсгийн булчин,
гэж үзэн огторгуйн координат x, y, z- тэнхлэгийн шөрмөс, шөрмөсөөр нуруундаа наалдсан байдаг.
дагуу биеийн цэгийн байршлыг илэрхийлнэ. Морины булчин нь 1) Хамрын нүх өргөгч
хажуугийн булчин, 2) завжны булчин, 3) ромбо
9-р шат: Морины хувирамтгай яс, булчин
цэгийг тодорхойлон, морины ерөнхий суурь дүрс хэлбэрийн булчин, 4) толгой аман хүзүүний
нимгэн булчин, 5) трапец хэлбэрийн булчин, 6)
дээр 1)Хамрын үзүүр, 2)Хоншоор, 3)Аман хүзүү, шүдэрхэг булчин, 7) нурууны өргөн булчин, 8)
4)Хүзүүний гүдгэр (Ромбо булчин) 5)Омруу (хөх өвчүү эрүүний булчин, 9), 10) бугалга толгойн
махны үзүүр өвчүү хавь), 6) Онжрого (Мундааны булчин, 11) урд хотын булчин, 12) хойд хотын
урд, хүзүүний хотгор), 7)Мундаа гол (Сэрвээ булчин, 13) бугалгын 3 толгойт булчин, 14)
овоо), 8)Суга аюулхайн мөгөөрс, 9)Мундааны бугалгын 3 толгойт булчингийн хойд хэсэг, 15)
хойд, 10)Нурууны хотгор, 11)Зоо (харцага үе), бугалгын 3 толгойт булчингийн дунд хэсэг, 16)
219