Page 99 - My FlipBook

“Эрдмийн чуулган-2023” ЭРДЭМ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ БҮТЭЭЛИЙН ЭМХЭТГЭЛ

4-Р ХҮСНЭГТ
Дундаж 8.91 2.46 3.78
Говийн бүсийн борлонгийн булчин эдэд Булчин Бүс нутаг
хуурай хээрийн болон ойт хээрийн бүсийнхээс тус эдийн
тус 5.13 - 6.45 %-иар их тос агуулагдаж байна. Энэ төрөл Говь Хуурай хээр Ойт хээр
нь Mohammad нар [8]-ын малын махны чийгийн
агууламж бага (1-р хүснэгт) байхад түүний тосны Гуя 0.97±0.03 0.89±0.02 1.11±0.02
агууламж өндөр байдаг гэсэнтэй нийцэж байна.
Хуурай хээрийн бүсийн борлонгийн гуя, хааны Хаа 0.9±0.1 0.92±0.01 1.11±0.02
болон нурууны булчин эдүүд нь бусад бүсийнхээс
хамгийн бага, харин өөр хоорондоо ойролцоо Нуруу 1±0.1 0.91±0.01 1.14±0.06
буюу 2.43-2.49 % тосны агууламжтай байна.
Дундаж 0.96 0.91 1.12
Үнслэг тодорхойлсон дүн
Ер нь бусад малын махны нэгэн адил ямааны
Эрдэс бодис нь хүний биед илчлэг өгөхгүй ч мах нь макро болон микро эрдэс бодисын чухал эх
бодисын солилцоо, бие махбодын хэвийн өсөлт үүсвэр бөгөөд элэг, бөөр, тархи, булчин, зүрх гэх
хөгжилтийг хангах, эрүүл байхад чухал үүрэгтэй мэтэд харилцан адилгүй агуулагддаг. Туршилтын
органик биш нэгдэл юм. Иймд судалж буй дээжүүдийн зарим макро болон микро эрдсийн
дээжнүүдийн нийт эрдсийн хэмжээ буюу агууламжийг судалж, үр дүнг дараах хүснэгтэд
үнслэгийг арга зүйн дагуу тодорхойлон, үр дүнг нэгтгэн харууллаа (5-р хүснэгт).
Хүснэгт 4-т харьцуулан харуулав.
Туршилтын дүнгээс харахад ямааны булчин
Үнслэгийн хэмжээ борлонгийн булчин эдэд макро эрдсээс кали болон фосфор хамгийн
эдүүдийн хооронд болон бүс нутгийн ялгаатай ихээр буюу тус тус 219.5-288.67 мг%, 137.57-218.2
байдлаас мэдэгдэхүйц хамаарахгүй байна (4-р мг% агууламжтай байна. Харин микро эрдсийн
Хүснэгт). хувьд хамгийн их агууламжтай нь төмөр 2.95-
5.1мг% болон цайр 3.9-7.55мг% байна. Энэ нь
Түүнчлэн дээрх үр дүн нь Moawad, R.K нарын Sheridan нарын [10] ямааны маханд кальци,
[7] ямааны махны үнслэг 1.13 ± 0.08 % байна гэсэн фосфор болон кали хамгийн ихээр агуулагддаг
дүгнэлттэй ерөнхийдөө нийцэж байна. гэсэн үр дүнтэй нийцэж байна.

БОРЛОНГИЙН БУЛЧИН ЭДИЙН ҮНСЛЭГ (%)
БОРЛОНГИЙН БУЛЧИН ЭДИЙН ЭРДЭС БОДИСЫН АГУУЛАМЖ МГ%
5-Р ХҮСНЭГТ

Эрдэс бодис Ca, мг% К, мг% Р, мг% Cu, мг% Zn, мг% Fe, мг% Se, мкг%

Гуя 9.47±4.53 272.1±26.15 205.4±18.37 0.4±0.2 4.5±0.6 5.1±0.9 2.8±0.52

Говийн бүсийн Хаа 15.3±12.1 288.67±18.93 189.9±9.18 0.6±0.2 5.67±0.9 3.6±0.3 2.95±0.64
Нуруу 10.67±3.33 265.13±17.37 218.2±32.34 0.3±0.1 3.9±0.5 3.65±1.27 3.17±1

Гуя 3.15±0.35 256.5±14.5 178.38±6.84 0.45±0.11 4.68±0.55 3.25±0.25 1.95±1.73
Хуурай хээрийн
бүсийн Хаа 3.85±0.55 284±8 159.23±18.2 0.35±0.1 7.4±0.5 3.65±0.45 2.75±0.69
Нуруу 2.9±0.7 284.5±19.5 169.16±25.5 0.17±0.03 6.87±0.87 2.95±0.15 2.16±1.89

Гуя 2.15±0.54 275.5±4.5 155.57±20.6 0.28±0.05 7.55±0.85 3.9±0.7 1.85±1.6
Ойт хээрийн Хаа 2.9±0.5 275.5±52.5 165.73±16.7 0.2±0.03 5.25±1.25 4.7±0.8 1.76±1.56
бүсийн
Нуруу 1.3±0.2 219.5±9.5 137.57±13.3 0.26±0.04 4.45±0.45 3.15±0.15 3.32±0.48
McDonald et al. Булчин 3-6 250-400 167-216 0.5-0.13 1-5 1-3
(2002) [7]

98