Page 211 - My FlipBook

“Эрдмийн чуулган-2023” ЭРДЭМ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ БҮТЭЭЛИЙН ЭМХЭТГЭЛ

гадаадаас экспортлогдон орж ирэх бүтээгдэхүүнтэй зорилгоор санал болгосон ажээ [8]. Тэрээр 6-р аж
өрсөлдөх боломжгүй болсноор үнэ нь хямдарч, хот үйлдвэр гэдэг нь эмэгтэйчүүд, өндөр настнуудын
хөдөөгийн орлогын зөрүүтэй байдал үүсэж, ХАА-н үйлдвэрлэлийн орлогыг нэмэгдүүлэхдээ
боловсрол болон эрүүл мэндийн үйлчилгээний чанар, анхдагч аж үйлдвэрлэл гэгдэх ХАА үйлдвэрлэлийг
чөлөөт цагаа өнгөрүүлэх орчин, тээврийн ая тухтай 2-догч ба 3-дагч аж үйлдвэржилтүүдтэй холбон
байдлаас үүдэн залуучуудын хот руу чиглэсэн ажлын байр шинээр бий болгох зорилготой үйл
шилжилт хөдөлгөөн тогтвортой өссөөр байгаа нь ажиллагаа, төсөл хэмээн тодорхойлж байжээ.
орон нутагт ажиллах хүчин дутагдах, насжих үйл
явцыг улам нэмэгдүүлсээр байна [8]. Улмаар энэ ойлголт хөгжсөөр “Хүнс, ХАА ба
орон нутгийн хөгжлийн суурь төлөвлөгөө”(2010 оны
52 жилийн хөгжлийн урт хугацаанд хөдөө аж 3 дугаар сар)-нд тусгагдсан тухай Японы ХАА, Ой,
ахуйн үйлдвэржилтийн зогсонги байдлыг үнэлж, Загасны аж ахуйн яам (MAFF)-ны мэдээллүүдэд
дүгнэх зайлшгүй шаардлага байсаар байна. Үүний дараах байдлаар тодорхойлсон байдаг. “6-р аж
тулд олон улсын туршлага, ялангуяа Азийн үйлдвэржилт гэдэг нь: ХАА-н үйлдвэрлэл,
орнуудын хөгжлийн бодлого, чиг хандлагыг судалж, бүтээгдэхүүн боловсруулалт ба түүний
Монгол Улсын Төв аймгийн Батсүмбэр сумын борлуулалтын үүргүүдийг нэгтгэх замаар орон
нөхцөл байдалтай харьцуулан тодорхойлох, улмаар нутгийн ХАА-н өргөн хүрээний нөөцүүдийг биомасс,
цаашдын хөгжлийг эрчимжүүлэхэд тулгамдаж буй орон нутгийн төлөв байдал, тэнд амьдарч буй
асуудлуудыг илрүүлэх зорилгыг урьтал болголоо. хүмүүсийн туршлага, мэдлэгийг хүнс үйлдвэрлэл,
аялал жуулчлал болон мэдээллийн технологи гэх
Энэхүү судалгаа нь нээлттэй эрдэм мэтээр салбаруудын холбоосоор нь дамжуулж орон
шинжилгээний өгүүлэл хэлбэрээр Монгол улсын нутгийн шинэ бизнес хэлбэрээр нээн, хөгжүүлэх
хөдөө аж ахуйн (ХАА) хөгжлийн цаашдын боломжтой” гэж үзжээ. Ингэснээр орон нутагт шинэ
концепцыг тодорхойлоход тодорхой үүрэг өртөг шингээлт бий болж ажлын байр ба орлогын
гүйцэтгэнэ гэж үзлээ. баталгаажуулах замаар хүүхэд залуусыг хамарсан
шинэ коммуниты үүсгэх боломжтой юм.
II. ЗҮҮН ХОЙД АЗИ ДАХЬ ХАА-Н ХӨГЖЛИЙН
ОНЦЛОГ ЗАГВАР
A. 6-р аж үйлдвэржилт, шинэ боломж
Анх 6-р аж үйлдвэржилтийн тухай ойлголтыг
1990-д онд Японы эрдэмтэн Н.Имамура Японы
ХАА-д тулгарч буй бэрхшээлийг шийдвэрлэх

1-р зураг. ХАА-н хөгжлийн шинэ концепц гэгдэх 6-р аж үйлдвэржилтийн ойлголт: Анхдагч буюу 1-р аж үйлдвэрлэл болох ХАА-н
үйлдвэрлэл, 2-догч болох боловсруулах үйлдвэрлэл, 3-дагч аж үйлдвэрлэл болох тээвэр, худалдааны нэгдэл. 1,2 ба 3-ын үржвэр нь 6
гардаг бөгөөд орон нутагт 6-р аж үйлдвэржилт хөгжүүлэх нь оролцогч талуудын ашиг орлогыг нэмэгдүүлэхээс гадна шинээр
ажлын байр бий болгох орон нутаг хөгжих боломж бүрдэнэ гэж үздэг.
B. Япон, БНСУ болон БНХАУ-ын 6-р аж орнуудын хувьд чөлөөт худалдааны гэрээгээр
үйлдвэржилтийн бодлого онцгой нөлөөнд автсан байдаг. Нэг талаар гадаад
орнуудаас импортлогдон орж ирэх ХАА-н
Бага оврын ХАА-н бүтэц бүхий менежмент, бүтээгдэхүүний өсөн нэмэгдэх хэмжээ нь
тархсан эдэлбэр газар нь зүүн хойд Азийн улс

210